Eps چیست و چه کاربردی در بورس دارد؟

اگر شما یک متخصص بورس و بازار سهام هستید، بدون شک مفهوم EPS را می دانید. در واقع می توان گفت که EPS یکی از مفاهیم کلیدی است که بر قیمت سهام شرکت ها در بورس تاثیر می گذارد. از آنجایی که هدف سرمایه گذاران از ورود به بازار سهام کسب سود است، EPS می تواند به ما در تعیین سودی که در هر سهم خریداری شده توسط شرکت کمک کند.

با توجه به اهمیت و کاربرد بالای مفهوم EPS در تراکنش ها، توصیه می کنم برای آشنایی کامل با EPS  و انواع آن تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.

EPS مخفف چیست و به چه معناست؟

EPS مخفف “Earn Per Share”  به معنای سود خالص (زیان) هر سهم است. در تعریف کلی، اگر کل درآمد شرکت (سود پس از کسر مالیات) در پایان سال مالی را بر تعداد سهام شرکت تقسیم کنید، تعداد سهام شرکت محاسبه می شود.

با توجه به فرمول محاسبه EPS می بینیم که هر چه سود یک شرکت بیشتر باشد، EPS  بیشتر و سودآوری شرکت مورد بررسی بیشتر قرار می گیرد. بنابراین این تجارت می تواند انتخاب خوبی برای سرمایه گذاران فعال در بورس باشد. باید در نظر داشته باشید که برای کسب درآمد خوب، علاوه بر مفهوم  EPS باید عوامل دیگری را نیز در نظر بگیرید.

پیشنهاد میشود دو مقاله زیر را مطالعه فرمایید:

• منظور از سود نقدی سهام (DPS) در بورس چیست؟
• تفاوت EPS و DPS در بورس چیست؟

کاربرد EPS در بازار بورس چیست؟

همانطور که گفته شد می توانیم  وضعیت مالی فعلی شرکت را با استفاده از EPS محاسبه کنیم. علاوه بر این، EPS  به ما اجازه می دهد تا عملکرد گذشته شرکت را بررسی کنیم. در واقع با نگاهی به سود شرکت‌ها در طول سال ها، می توان میزان اثربخشی هر کدام را مشخص کرد.

به این ترتیب شرکتی که طی چند سال سود هر سهم را افزایش داده است، به گزینه سرمایه گذاری مطلوب و جذاب تری تبدیل می شود، زیرا در این صورت سرمایه گذاران سودآوری شرکت را بیشتر از ارزش سهام می شناسند. در نتیجه حاضر به سرمایه گذاری در آن شرکت می شوند.

برعکس، شرکت های ناپایدار سرمایه گذاران کمتری را جذب خواهند کرد.

فرمول محاسبه EPS

EPS یا درآمد هر سهم از تقسیم سود خالص بر تعداد کل سهام بدست می آید. درآمد حاصل را می توان در حساب های مالی شرکت (میان دوره یا در پایان دوره) بدست آورد. طبق فرمول با تقسیم این عدد بر تعداد کل سهام شرکت، سود خالص هر سهم یا EPS به دست می آید.

 

توصیه می شود از میانگین وزنی سهام در زمان مناسب برای محاسبه EPS استفاده شود. این به این دلیل است که ممکن است تعداد سهام شرکت ها هر از چند گاهی تغییر کند و ارقام EPS دقیق تری به دست آید. برای مشاهده EPS سهام این مطلب را با تمرکز بالاتری مطالعه کنید تا اطلاعات جامعی در این رابطه به دست آورید.

چگونه EPS سهام را مشاهده کنیم؟

سرمایه‌گذارانی که نمی‌خواهند مستقیماً EPS را محاسبه کنند، می‌توانند به راحتی با استفاده از دو روش به  EPS شرکت‌ها پی ببرند. روش اول مراجعه به سایت شرکت مدیریت فناوری و روش دوم مراجعه به سایت کدال می باشد.

در روش اول پس از ورود به سایت tsetmc.com به دنبال نام نمادی باشید که می خواهید صفحه مرتبط با نماد روی آن ظاهر شود. اکنون می توانید عدد EPS نماد مورد نیاز را مشابه تصویر زیر مشاهده کنید.

دوم به سایت codal.ir مراجعه کنید و در انتهای صورت سود و زیان EPS های شاخص مورد نظر را با عنوان «سود (زیان) خالص هر سهم – ریال» مشاهده کنید. در ادامه این مطلب با ما همراه باشید تا اطلاعات جامع و کاملی در مورد انواع EPS در بورس بدست آورید.

 

انواع EPS در بورس

به طور کلی انواع EPS در مبادله را می توان به دو دسته «پیش بینی شده » و «تحقق یافته» تقسیم کرد. در زیر به بررسی هر یک از این دو نوع به طور جداگانه خواهیم پرداخت.

• EPS پیش بینی شده

در ابتدای هر سال مالی، شرکت ها باید از ارقام سود برای پیش بینی سود هر سهم استفاده کنند. در واقع، آنها انتظار دارند که شرکت در پایان سال مالی به عدد اعلام  برسد. این مقدار به عنوان “EPS پیش بینی شده” شناخته می شود.

همانطور که از نام آن پیداست، این EPS فقط پیش نمایش می باشد و در حال حاضر به واقعیت نپیوسته است. پیش بینی می شود این رقم بر اساس نتایج صورت های مالی شرکت و عملکرد قبلی، با هدف ارائه تصویری از نتایج مالی شرکت برای سال مالی آینده باشد.

با توجه به حساسیت سازمان های بورس نسبت به تحقق این مبلغ، کارشناسان بازرگانی با احتیاط خاصی محاسبه و تبلیغ می کنند. در نتیجه EPS های پیش بینی شده معمولا در عمل پیاده سازی می شوند.

لازم به ذکر است که عددی که در سایت tsetmc به صورت EPS مشاهده می شود نیز EPS در نظر گرفته شده است. بنابراین تضمینی برای دستیابی شرکت به این رقم تا پایان سال مالی وجود ندارد.

• EPS تحقیق یافته

EPS واقعی سود خالصی است که شرکت در سال مالی گذشته به دست آورده است. در واقع کارشناسان در پایان سال مالی با محاسبه  درآمدها و هزینه های شرکت و با محاسبه میزان  eps های تحقیق یافته شرکت در پایان سال، عملکرد واقعی شرکت را محاسبه می کنند.

پس از محاسبه EPS های محقق شده، اگر این عدد بیشتر از EPS مورد انتظار شرکت باشد، نشان دهنده یک برنامه رشد جدید برای شرکت در نظر گرفته می شود. اگر EPS واقعی کمتر از EPS تحقیق یافته باشد، وقوع رکود  اقتصادی را می‌توان عاملی منجر به آن دانست.

 EPS  بالا خوب است یا پایین؟

همانطور که در بالا ذکر شد،  EPS بالا نشان دهنده سود بیشتر شرکت است، اما باید توجه داشت که این لزوما به معنای ارزش سهام شرکت نیست. برای درک بهتر موضوع را با مثال توضیح می دهیم.

شرکت های X و Y را تصور کنید که سود مساوی دارند. بنابراین اگرچه سرمایه شرکت X اغلب چندین برابر بیشتر از شرکت Y بوده. در این مثال، با بررسی سایر دستورالعمل ها، متوجه می شویم که شرکت Y در آن دوره عملکرد بهتری داشته است.

بنابراین برای مقایسه EPS شرکت های بورسی باید تمامی پارامترهای شرکت اعم از ارزش سرمایه شرکت، نوع فعالیت و نوع صنعت و … را در نظر گرفت. به خاطر داشته باشید که EPS تنها یکی از بسیاری از پارامترهای اساسی برای تجزیه و تحلیل شرکت ها است و سایر عوامل نیز باید در نظر گرفته شوند تا به گزینه سرمایه گذاری مناسب برسیم. در ادامه این مطلب با ما همراه باشید تا اطلاعات جامع و کاملی در مورد EPS بعد از افزایش سرمایه به شما بدهیم.

EPS بعد از افزایش سرمایه چیست؟

به طور معمول، شرکت ها پس از افزایش سرمایه، افت EPS را تجربه می کنند. دلیل این امر افزایش تعداد سهام شرکت در نتیجه افزایش سرمایه است که منجر به کاهش کلی سود قابل انتساب به سهم خواهد شد.

لازم به ذکر است که این کاهش با افزایش سودآوری شرکت قابل جبران است. در واقع، شرکتی که برای بهبود عملکرد خود سرمایه جذب می کند و برنامه هایی از قبل برای بهبود سودآوری شرکت در آینده طراحی کرده است، مطمئناً به زودی می تواند این کاهش را جبران کند و EPS مناسب را دوباره به دست آورد. بنابراین توصیه می کنیم در دوره جاری فقط به EPS های شرکت توجه کنید و دوره را ارزیابی کنید.

نحوه انتخاب بهترین EPS 

اگر می خواهید بهترین EPS  را برای خود انتخاب کنید لازم است به سه نکته زیر حتما توجه کنید.

• مقادیر گذشته EPS

ما مقادیر EPS را بر اساس سال بررسی می کنیم و آنها را با هم مقایسه می کنیم. اگر این میزان هر سال نسبت به سال قبل افزایش یابد، نشان دهنده رشد خوبی برای شرکت بوده و نشانه خوبی است. اگر این میزان نسبت به سال های گذشته کاهش پیدا کند، این نشانه خوبی نیست. اما لازم نیست در همین جا متوقف شوید.

دلایل این کاهش را بررسی می کنیم. چون ممکنه دلیلی داشته باشد با کاهش تعداد EPS ها در گذشته اخیر، شرکت علت خود را نشان می دهد. دلایل شرکت بستگی به ما دارد و اینکه آیا آن را می‌پذیریم یا نه و در آن شرکت سرمایه گذاری می کنیم.

• مقایسه با دیگر شرکت های موجود در صنعت بورس

این یک روش بسیار مفید برای مقایسه نسبت EPS یک شرکت با شرکت های دیگر در همان گروه است. ما حتی می توانیم این کار را برای سایر نسبت های مالی انجام دهیم. این امر به این دلیل است که شرکت‌های فعال در این صنعت با عوامل کلان اقتصادی مانند سیاسی، جمعیت  شناختی و … مانند آن مواجه هستند.  به عنوان مثال اگر EPS شرکتی 2000 باشد و EPS شرکت های این گروه صنعتی     1500 تومان باشد، می توان گفت که شرکت ما در این معیار نتیجه خوبی گرفته است.

• نسبت P\E

در طول تحلیل مالی شرکت سعی می کنیم بررسی کنیم که آیا سهام ارزش خرید دارد یا خیر؟  EPS در این بررسی به ما کمک نمی کند. برای این ما به نسبت P / E دست پیدا می کنیم! زیرا EPS  به ما نمی گوید که آیا سهام ارزش خرید دارد یا خیر.

نسبت P/E  هر سهم با قیمت بازار آن مرتبط است و بنابراین به ما کمک می کند ارزش سهام را تخمین بزنیم. EPS  بدون در نظر گرفتن نسبت P / E اطلاعاتی به ما نمی دهد.

معایب EPS چیست؟

• جریان نقدی نشان می دهد که توانایی شرکت برای بازپرداخت وام های خود در محاسبه EPS لحاظ نشده است.

این بدان معنی است که شرکت ممکن است  EPS بالا اما جریان نقدی پایینی داشته باشد. بنابراین، قبل از تصمیم گیری نهایی در مورد انتخاب شرکت برای سرمایه گذاری، باید عوامل مهم دیگری را در نظر بگیریم تا بتوانیم قضاوت دقیقی در مورد وضعیت کلی شرکت، سودآوری و عملکرد شرکت در بازاربه دست بیاوریم.

• EPS تنها یک قطعه کوچک از پازل تحلیل مالی یک شرکت است و نمی تواند اطلاعات جامعی را در اختیار ما قرار دهد.
  نگاه کردن به سود و زیان می تواند به ما در درک هزینه های یک شرکت و نحوه مدیریت هزینه ها کمک کند.

محدودیت های EPS

•  رشد EPS نمی تواند به طور قابل اعتماد نرخ رشد آینده را پیش بینی کند. به عبارت دیگر کیفیت سود باید در نظر گرفته شود.
• مستقل از تورم محاسبه می شود. نرخ رشد واقعی EPS ممکن است با نرخ رشد اسمی آن متفاوت باشد.
• EPS تحت تأثیر انتخاب سیاست های حسابداری مدیریت و برنامه ریزی معاملات است که بر مقایسه بین شرکت ها تأثیر می گذارد.
• با توجه به اینکه نوسان سود شاخصی از ریسک شرکت است و باعث نوسانات بازار سهام میشود، مدیران تمایل دارند با انتخاب روش های حسابداری و برنامه های معاملاتی، سود را هموار کنند. بنابراین، EPS ممکن است به صلاحدید مدیران باشد.
• EPS بر ساختار سرمایه تأثیر می گذارد. به عنوان مثال، تغییر در تعداد سهام دریافتی در نتیجه انتشار سهام پاداش (سود سهام) بر میزان EPS دوره های جاری و گذشته تأثیر می‌گذارد و این امر مقایسه شرکت ها را دشوار می کند.

محاسبه EPS  به روش TTM

ممکن است این عبارت را در صفحه شاخص بورس دیده باشید: “EPS بر اساس سود و زیان 12 ماه گذشته (TTM) است. حتما شما هم می خواهید بدانید که TIM به چه معناست؟

اگر EPS یک شرکت در یک دوره 12 ماهه محاسبه شود، به آن TTM می گویند. این EPS کاملاً بر اساس داده های سال گذشته محاسبه می شود. TTM مخفف Trailing Twelve Month است.

برای مشاهده EPS مبتنی بر TTM، می‌توانیم به صفحه نماد شرکت در www.tsetmc.com مراجعه کنیم.

سخن پایانی در مورد EPS

در این  مقاله سعی کرده ایم که توضیح دهیم EPS

• به سود حاصل شده هرسهم از سهام گفته می شود
• خوب است به روش درآمد عملیاتی به دست آید
• آن را در کنار سایر نسبت های مالی بررسی کنیم

اگر تمامی این موارد را به خوبی در نظر داشته باشید، قطعا موفق تر عمل خواهید کرد. توصیه می کنمی که هیچ گاه بدن آگاهی و تجربه از آنها استفاده نکنید.

امیدواریم با مطالعه این مطلب اطلاعات خوب و مفیدی در مورد EPS بدست آورده باشید.