جهانی را تصور کنید که در آن همه افراد زندگی دلخواه خود را به صورت مجازی داشته باشند. چنین جهانی دور از واقعیت طبیعی که به صورت سه بعدی در اختیار همه قرار خواهد گرفت. متاورس مفهومی است که شگفتی های عظیمی در خود جای داده و به تدریج در شرف تبدیل این شگفتیها به واقعیت است.
دنیای دیجیتال با هماهنگی فناوری های نوین در حال خلق جهانی است که شاید تصور آن تنها در فیلمهای علمی تخیلی امکان پذیر بود. حال ما شاهد عصر جدیدی هستیم که به اعتقاد بسیاری متاورس در راس آن قرار دارد. حال بیایید شرح کاملی از این دنیای شگفتی را در اختیارتان قرار دهیم که پاسخ بخش وسیعی از سوالات شما را در خود جای داده است.
متاورس (Metaverse) چیست؟
متاورس (Metaverse) پیوندی بین زندگی دیجیتال و جهان واقعی است که در آن آواتارها و نسل بعدی اینترنت نقش بنیادی را ایفا خواهند کرد.
پس از این که به ناگهان نام فیسبوک به متا (Meta) تغییر پیدا کرد و صحبت هایی که مارک زاکربرگ (Mark Elliot Zuckerberg) در رابطه با تبدیل شدن پلتفرم فیس بوک به یک دنیای مجازی یا همان متاورس اظهار کرد. ذهن بسیاری از کاربران به سمت دنیای متاورس سوق داده شد.
اصطلاح متاورس از کجا آمده است؟
اصطلاح متاورس برای اولین بار توسط نیل استفنسون (Neal Stephenson) که نویسنده رمان های علمی تخیلی بود در سال 1992 مطرح شد و او در رمان “تصادف در برف” (Snow Crash) متاورس را تصویری از دنیای مجازی که در دل دنیای حقیقی ساخته شده، به کار برد.
برای درک هر چه بهتر متاورس بیایید نگاهی به معنای آن داشته باشیم. متاورس از دو بخش متا (Meta) به معنای فراتر و ورس (Verse) به معنای ماورا تشکیل شده است. در کل باید گفت که متاورس یک مفهوم کلی را در بر میگیرد که از یک دنیای مجازی سه بعدی تشکیل شده است که کاربران آن می توانند از طریق اینترنت به آن دسترسی داشته و به تعامل با یکدیگر بپردازند.
آیا همه می توانند در متاورس حضور داشته باشند؟
در جواب باید گفت که همه کاربرانی که به اینترنت دسترسی دارند می توانند در متاورس نقش آفرینی کنند. با استفاده از این فناوری هر کسی می تواند با توجه به قابلیت های خود کارهای روزمره خود را به جهان مجازی منتقل کند. بخصوص آن دسته از افرادی که علاقه مند به دورکاری هستند.
در متاورس می توانید شخصیتی با لباس دلخواه ایجاد کنید و در جلسات و ملاقات های مجازی شرکت حضوری پر رنگ داشته باشید. به عنوان نمونه شرکت متا حوزه ای به نام هورایزن ورکرومز (Horizon Workrooms ) را ایجاد کرده است. این بستر در واقع یک سرویس واقعیت ترکیبی (Mixed Reality) و واقعیت مجازی (Virtual Reality) است که می توانید با استفاده از آن جلسات را خارج از چارچوب سنتی و به شکل مجازی برگزار کنید.
در این سرویس مجازی کاربران می توانند آواتاری از خود ایجاد کرده و در قالب آن با دیگر آواتارها تعامل داشته باشند. چنین تعاملی در محیط مجازی شباهت زیادی به انجام تعاملات دردنیای واقعی دارد. اگر این سرویس هورایزن ورکرومز به واقعیت تبدیل شود دیگری خبری از هزینه بسیار زیاد شرکت ها برای پرداخت اجاره بها نخواهد بود. بدین معنی که اصلا نیازی نیست که کارمندان در شرکت ها حضور یابند، در این حالت کارمندان به صورت مجازی می توانند فعالیت عادی خود را داشته باشند.
این سرویس از زمان شیوع بیماری همه گیر کرونا توسعه بیشتری یافته است. به طوریکه بسیاری از شرکت ها تصمیم گرفته اند که فعالیت خود را به صورت دورکاری انجام دهند از این رو استفاده از نرم افزارها و زیر ساختهایی که کاربران را به ارتباط از راه دور ترغیب می کند پر رنگ تر شده است. در کل باید گفت که کاربرد متاورس محدود به دور کاری کارمندان نیست و می تواند در بسیاری از حوزه های دیگر نفوذ کند.
کاربردهای متاروس چیست؟
همانطور که قبلا نیز اشاره شد، متاورس را می توان در بسیاری از حوزه های دیگر مورد استفاده قرار داد که از جمله آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
آموزش مجازی
گسترش پاندمی کرونا شرایطی را در سطح جهانی به وجود آورد که باعث تعطیلی بسیاری از مدارس شد از این رو بسیاری از کشور های جهان به سمت آموزش آنلاین و مجازی حرکت کردند.
بسیاری از فناوری ها و شرکت ها در راستای تامین نیازهایی که در این حوزه احساس می شد وارد عمل شدند و نرم افزارها و خدمات مختلفی را برای دانش آموزان ارائه کردند تا با استفاده از آنها میزان کیفیت تحصیل مجازی را ارتقا دهند و در این راه بسیاری از آنها توانستند موفق عمل کنند.
اما با این همه تحولات باز هم دنیای آموزش مجازی نیازمند تغییرات بنیادین است. متاورس می تواند در این راستا پاسخگوی بسیاری از نیازهای آموزش مجازی باشد و انقلابی در روند آموزش و پرورش دانش آموزان از راه دور ایجاد کند.
حتی بسیاری از کارشناسان آموزشی نیز بر این باور هستند که فناوری متاورس می تواند نسل جدیدی از آموزش را به دانش آموزان ارائه دهد و رشد علمی آنها را به صورت تضمین شده به اثبات برساند.
خرید آنلاین
در حال حاضر بسیاری از شرکت های فروش اینترنتی وجود دارند که به راحتی می توانید به سرویس مورد نظر رفته و بعد از انتخاب کالا و یا خدمات مورد نظر آن را ثبت سفارش کنید و بعد از چند روز و یا حتی چند ساعت آن را دربافت کنید.
اما باید توجه داشته باشید که چنین خدماتی دارای برخی از مشکلات نیز هستند به عنوان مثال شما نمی توانید در هنگام خرید لباس آن را پرو کنید و یا اینکه وقتی که کالایی را دریافت کردید متوجه می شوید که آن چیزی نیست که شما درخواست کرده بودید. از این رو بازگرداندن کالا بسیار وقت گیر است و پول شما مدت زمانی زیادی طول می کشد تا باز پس فرستاده شود.
متاورس می تواند چنین مشکلات پیش رو را برطرف نماید. به عنوان مثال یک شرکت هندی که در حوزه عینک فعالیت دارد برای مشتریان خود این امکان را فراهم کرده است که از طریق دوربین عینک مورد نظرشان را امتحان کنند و در صورت پسندیدن محصول، ثبت سفارش را انجام دهند. چنین پیشرفتی در زمینه لباس نیز امکان پذیر خواهد شد و مشتریان خواهند توانست لباس مورد نظر را پرو کرده و در صورت پسندیدن اقدامات بعدی خرید را انجام دهند.
سفر و گردشگری
یکی از صنایعی که در نتیجه همه گیری کرونا آسیب بسیار جدی متوجه آن شد، صنعت توریسم بود. اما برخی از شرکت ها با استفاده از متاورس به دنبال جبران این آسیب برآمدند و توانسته اند ایده های خلاقانه خود را جامه عمل بپوشانند.
در این واقعیت مجازی، افراد بدون اینکه نیازی به ترک خانه خود داده باشند می توانند از جذاب ترین مناطق گردشگری بازدید به عمل بیاورند و یا اینکه از بناهای تاریخی، موزه ها و یا از نقاطی که جز عجایب جهان هستند بازدید کنید، بدون آنکه هزینه های سرسام آوری مانند هزینه هتل، حمل و نقل و غیره بر شما تحمیل شود.
توسعه بخش سلامت
شاید باور آن برای شما سخت باشد اما در آینده متاورس نقش بیشتری را در بخش سلامت بر عهده خواهد گرفت به عنوان مثال شرکتی به نام Rey با استفاده از واقعیت مجازی اقدام به درمان اضطراب اجتماعی کرده است. در یک مطالعه تحقیقی که در دانشگاه آکسفورد صورت گرفته است نشان داده شد که بیمارانی که برای درمان آنها از واقعیت مجازی استفاده شده است نزدیک به 38 درصد از آنها در مدت زمان شش هفته ای میزان اضطراب شان کاهش یافته است. همچنین این فناوری برای درمان آن دسته از سربازانی که در حین جنگ دچار آسیب روانی و درگیر اختلال PSTD شده اند موثر واقع شده است.
جشن ها و کنسرت ها
متاورس قدرت نفوذ خود را در بسیاری از بخش ها از جمله در صنعت موسیقی و جشن های هنری بسط داده است. شرکت های بزرگی همچون نتفلیکس با ارائه خدماتی مانند نتفلیکس پارتی (Netflix Party) درصدد ایجاد جشن ها و دورهمی های بی خطر هستند.
پلتفرم سندباکس نیز نمونه دیگری است که به کاربران خود اجازه می دهد تا رویدادها و یا فستیوال های مورد علاقه خود را بسازند. اسنوپ داگ (Snoop Dogg) یکی از مشهورترین رپرهای آمریکایی است که با ایجاد یک خانه مجلل در سندباکس و فروش بلیت های VIP، کاربران را به شرکت در کنسرت مجازی دعوت می کند.
مالکیت دیجیتال
پس از ظهور متاورس و به دنبال آن ایجاد آثار هنری و زمین های مجازی، شاهد افزایش محبوبیت روزافزون آن بوده ایم. به طوریکه افراد زیادی را می توان یافت که اقدام به خرید زمین و آثار هنری در متاورس کرده اند. مالکیت این دارایی ها به لطف توکن های غیر مثلی (NFT) امکان پذیر شده است. به عنوان مثال هر قطعه زمین در متاورس برای یک توکن غیر مثلی است و هر کاربری که آن را در کیف پول خود نگهداری کند مالک آن زمین خواهد بود.
آثار هنری هم به همین منوال است و هر شخصی که آن توکن را در اختیار داشته باشد در واقع صاحب آن اثر هنری محسوب می شود.
ارتباط ارز دیجیتال با متاورس
در حال حاضر متاورس تنها یک طرح مفهومی است و به طور کامل توسعه نیافته و پیاده سازی آن مطمئنا زمان زیادی طلب خواهد کرد. همچنین باید توجه داشت که برای توسعه زیرساخت های آن نیاز به منابع مالی بسیار عظیمی است که یکی از راههای تامین منابع مالی، عرضه ارز دیجیتال است که به کمک این ارزها، امکان ایجاد یک اقتصاد دیجیتال فعال و پویا در آن فراهم شده است.
از این رو غیرممکن به نظر می رسد که متاورس بتواند بدون ارز دیجیتال به توسعه خود ادامه دهد. در دنیایی که سرعت، امنیت و شفافیت به عنوان یک اصل بنیادی شناخته می شود. پس می توان نتیجه گیری کرد که ارز دیجیتال ضرورتی غیر قابل انکار برای متاورس به حساب می آید.
مهم ترین پروژه های متاورس
پروژهای بسیاری در بستر متاورس در حال ایجاد و توسعه هستند که در ادامه برخی از مهم ترین و محبوب ترین آنها را معرفی می کنیم
دیسنترالند (Decentraland)
دیسنترالند (Decentraland)، پلتفرم واقعیت مجازی (VR) و جهان سه بعدی است که در آن کاربران می توانند قطعات زمین مجازی را به شکل توکن NFT خریداری و در کیف پول خود ذخیره کنند.
در سال های اخیر بسیاری از پلتفرم های متاورس و صنعت گیمینگ تلاش کرده است تا کاربران بتوانند جهان دیجیتال شخصی خود را بسازند. دیسنترالند نمونه ای از این ایده جذاب است که در سال 2015 توسط دو آرژانتینی تاسیس شد.
دیسنترالند جهانی مجازی مبتنی بر بلاک چین اتریوم است که قصد دارد به اولین جهان مجازی که توسط کاربران ساخته شده است، تبدیل گردد. در این جهان مجازی کاربران می توانند محتوای دیجیتال را برای کسب درآمد تولید کنند و یا به خلق و تجربه کردن اپلیکیشن های مورد علاقه خود بپردازند.
زمین های مجازی در دیسنترالند به صورت قطعات دسته بندی شده هستند و هر قطعه به صورت توکن NFT است که LAND نام دارد. علاقه مندان برای خرید قطعات زمین مجازی باید از توکن MANA استفاده کنند.
اکسی اینفینیتی (AxieInfinity)
اکسی اینفینیتی (AxieInfinity)، یک پلتفرم بازی های رایانه ای در متاورس است. در این بازی کاربران می توانند با پرورش جانوران مجازی به کسب درآمد بپردازند. این جانوران در واقع توکن غیرمثلی هستند که هر کدام ویژگی های منحصربه فردی دارند.
اکسی اینفینیتی از دو بازی کریپتوکینز (Crypto Kitties) و پوکمون (Pokemon) الهام گرفته است. در این بازی بازیکنان در ازای رقابت، پاداشی به صورت توکن SLP دریافت می کنند. از نقاط جالب توجه این توکن ها این است که می توانید آنها را در صرافی های ارز دیجیتال به پول نقد تبدیل کنید.
توکن اصلی اکسی اینفینیتی AXS نام دارد که به عنوان یک توکن حاکمیتی در این اکوسیستم شناخته می شود و براساس استادندارد ERC-20 در پلتفرم اتریوم طراحی شده است.
سندباکس (Sandbox)
سندباکس (Sandbox)، پلتفرم مجازی است که فعالیت خود را از سال 2012 در بستر اتریوم آغاز کرده است. در این پلتفرم امکان بازی کردن و سرمایه گذاری برای کاربران فراهم شده است.
سندباکس علاوه بر سرگرمی، امکان کسب درآمد برای بازیکنان را نیز فراهم می آورد و گیمرها می توانند با استفاده از توکن های NFT بر روی بلاک چین اتریوم، جهان مجازی خود را بسازند. همچنین آنها با استفاده از آواتارهایی که طراحی کرده اند در مکانها و محیط های عمومی بازی شرکت کنند.
این پلتفرم دارای سه نوع توکن است که شامل موارد زیر است:
- توکن LAND: هر قطعه زمین مجازی در بازی سندباکس برابر با یک توکن لند است. هر بازیکن با خرید این توکن و افزایش ویژگی های آن در واقع یک NFT منحصربه فرد ایجاد می کند. هر توکن براساس استاندارد ERC-721 اکوسیستم اتریوم طراحی شده است.
- توکن SAND: تمامی تراکنش ها و تعاملات درون بازی سندباکس براساس توکن SAND صورت می گیرد. این توکن نیز براساس استاندارد ERC-20 بلاک چین اتریوم عرضه می شود.
- توکن ASSET: این توکن شامل مجموعه محتواهایی است که توسط کاربران سرهم بندی و ساخته شده اند و می توان این نوع توکن را در فروشگاه بازی مورد معامله قرار داد. این دارایی براساس استاندارد ERC-1155 اتریوم ساخته شده است.
توکن بومی پلتفرم سندباکس SAND است که حداکثر تعداد توکن قابل عرضه در حدود 3 میلیارد عدد است. که 25.82 درصد آن جز ذخایر شرکت سازنده می باشد. 31 درصد توکن سند بین اعضای تیم توسعه دهنده توزیع و 17.18 درصد آن برای ایجاد و توسعه ایده های جدید کنار گذاشته شده است. 12درصد از این ذخایر برای فروش در لانچ پد و 10 درصد باقی مانده سهم مدیر پروژه است.
آینده متاورس چگونه پیش بینی می شود؟
شاید متاورس جز آن دسته از پروژه هایی است که هیچ نوع آینده ای برای آن قابل تصور نیست و یا به عبارت دیگر هیچ پایانی برای آن وجود ندارد و رغبت هر چه بیشتر کاربران به سمت متاورس باعث گسترش هر چه بیشتر آن می شوند. واقعیت امر این است که متاورس یک برنامه ساده نیست که آن را از اپ استور و یا گوگل پلی دانلود و بعد آن را مورد استفاده قرار دهیم. متاورس جهانی است مجازی که آینده بسیاری از کسب و کارها در این بستر تعریف خواهد شد.
در حال حاضر بسیاری از شرکت ها به سرعت و با سرمایه بسیار کلانی وارد این حوزه شده اند. آنها نه برای سرگرمی، بلکه درصدد تحقق اهداف تجاری خود هستند. به عنوان مثال شما فیسبوک را در نظر بگیرید که هدف اصلی خود را توسعه این فناوری نوین در نظر گرفته است. در حالت کلی باید گفت که به طور حتم آینده بسیاری از فعالیت ها وابسته به متاورس خواهد بود.
چالش های پیش روی متاورس
متاورس آینده بسیار هیجان انگیزی برای همگان رقم خواهد زد اما با این حال با چالش هایی نیز روبرو خواهد بود. به عنوان مثال قابلیت دسترسی به آن به عنوان یک چالش بزرگ مطرح است به طوریکه همه نمی توانند به این فضا دسترسی داشته باشند. تجهیزات لازم مانند رایانه و عینک های واقعیت مجازی و همچنین اینترنت پر سرعت جز چالش های اصلی این فناوری به شمار می رود.
از این رو هنوز بسیاری از کسب و کار های مرتبط با متاورس نمی توانند مشتری زیادی را برای محصولات و خدمات خود جذب کنند.
یکی دیگر از چالش های موجود در متاورس، امنیت داده ها و حفظ حریم خصوصی کاربران است که باید در این بستر اقدامات بیشتری صورت گیرد و روش های موثرتری برای حفظ حریم خصوصی کاربران و حفاظت داده ها انجام دهد.
آیا متاورس می تواند جایگزین اینترنت شود؟
در این رابطه بهتر است به گفته های مارک زاکربرگ مدیر عامل فیسبوک (متا) مراجعه کنیم. او معتقد است که متاورس نسخه توسعه یافته اینترنت محسوب می شود و تمامی کاربران می توانند تجربه جدیدی نسبت به اپلیکشن های دو بعدی و صفحات وب داشته باشند. در واقع متاورس حس جدیدی را از دنیای مجازی به کاربران خود انتقال خواهد داد که جذابیت آن به مراتب بهتر از اینترنت کنونی است.
شاید تا اینجای مطلب به متاورس علاقه مند شدید و قصد دارید در این حوزه سرمایه گذاری کنید و حال این سوال پیش می آید که چطور در متاورس سرمایه گذاری کنیم؟
دو روش کلی برای سرمایه گذاری در متاورس وجود دارد که اولین راه، خرید ارزهای دیجیتال مربوط به پروژه های متاورسی است و روش دوم خرید دارایی های موجود در متاورس به خصوص املاک و مستغلات مجازی است.
سرمایه گذاری در ارزهای دیجیتال و املاک و مستغلات پروژه های متاورسی بسیار سود آور است به طوریکه ارزش آنها در چند سال گذشته دهها برابر افزایش یافته اما نوسان در این حوزه بسیار زیاد است و این امکان وجود دارد که بخش اعظم سرمایه خود را در نتیجه ریزش ارزش آن از دست بدهید.
همچنین مراقب افراد سودجو و کلاهبردار باشید زیرا ممکن است برخی از پروژه ها به اسم جذب سرمایه گذار درصدد معرفی ارز دیجیتال خود به نام متاورس باشند در حالی که فعالیت آنها هیچ ارتباطی با حوزه متاورس ندارد.