اندیکاتور استوکاستیک اطلاعات مرتبط با مومنتوم و قدرت روند را به ما نشان می دهد. این اندیکاتور حرکات قیمت را تجزیه و تحلیل می کند و به ما می گوید که قیمت با چه سرعتی و قدرتی حرکت می کند.
اندیکاتور استوکاستیک (Stochastic) چیست؟
جهت تفهیم بهتر موضوع توجه شمارا به جمله معروف مخترع این اندیکاتور، جورج لین (George Lane) ، جلب می کنیم که می گوید : “استوکاستیک مقدار حرکت یا مومنتوم قیمت را اندازه گیری می کند، اگر موشکی را در حال بالا رفتن تصور کنید، قبل از آنکه بتواند پایین بیاید باید ابتدا سرعتش کند شود، مومنتوم همیشه قبل از قیمت تغییر جهت می دهد”. لذا با این جمله ی کوتاه می توان به ماهیت این اندیکاتور پی برد. در ادامه با ارائه موضوعات متنوع بیش تر به واکاوی این اندیکاتور خواهیم پرداخت.
یک مثال برای درک مفهوم اندیکاتور استوکاستیک
- مقادیر عددی بالا از استوکاستیک
زمانی که این اندیکاتور در مقادیر بالا قرار دارد، بدان معنا است که قیمت بر اساس یک دوره ی زمانی معین، و یا طبق تعداد کندل های قیمت، در یک محدوده مشخص بسته می شود. نمودار زیر نشان می دهد که پایین ترین قیمت در ۶۰ دلار و بالاترین قیمت در ۱۰۰ دلار (در محدوده ی ۴۰ دلار)، و در اغلب اوقات قیمت در بالای ۹۵ دلار بسته می شود. اندیکاتور استوکاستیک مقدار ۸۸% را نشان می دهد و بدان معنا است که قیمت به اندازه ی ۱۲% (۱۰۰% – ۸۸%) از مقدار مطلق بالا بسته شده است.
نحوه ی محاسبات استوکاستیک :
- پایین ترین مقدار ۵ کندل : ۶۰ $
- بالاترین مقدار ۵ کندل : ۱۰۰ $
- بسته شدن آخرین کندل : ۹۵ $
مقدار اندیکاتور استوکاستیک :
۱۰۰× [(۶۰-۱۰۰) / (۶۰-۹۵)] =۸۸%
طبق محاسبات، استوکاستیک به ما نشان می دهد که قیمت در طول ۵ کندل بسیار قوی بوده و کندل های اخیر همگی در بالا قرار می گیرند.
اشباع خرید و فروش در اندیکاتور استوکاستیک
سوء تعبیر از اشباع خرید / اشباع فروش (Oversold / Overbought) یکی از مشکلات بزرگ در روند معاملات محسوب می شود. اکنون نگاهی به این عبارات میاندازیم و خواهیم فهمید که چیز خاصی در مورد اشباع خرید و اشباع فروش وجود ندارد.
به طور کلی اندیکاتور استوکاستیک قیمت های overbought / oversold را نشان نمی دهد، بلکه این اندیکاتورها نشان دهنده ی مومنتوم هستند.
تریدرها این موضوع را به کرات عنوان می کنند که اندیکاتور استوکاستیک بالای ۸۰ بدان معنا است که قیمت ها از نوع overbought می باشند و از طرفی دیگر زمانی که استوکاستیک زیر ۲۰ است، قیمت ها به صورت oversold در نظر گرفته می شوند. ذهنیتی که تریدرها از یک بازار در حالت اشباع فروش (oversold) دارند این است که فکر می کنند شانس زیادی برای نزول وجود دارد و یا بالعکس، اما این یک قاعده ی اشتباه و کاملاً خطرناک است.
تصویر زیر رفتار اسیلاتور استوکاستیک را در یک روند صعودی و نزولی نشان می دهد. در هر دو مورد استوکاستیک وارد Overbought (بالای ۸۰) و Oversold (زیر ۲۰) می شود و در حالی که روند همچنان ادامه دارد مدت زمان زیادی در آنجا می ماند. باز هم این اعتقاد که اندیکاتور استوکاستیک موارد اشباع خرید / اشباع فروش را نشان می دهد اشتباه است و داشتن اینگونه ذهنیت ها شما را در زمان معاملات با مشکل مواجه می کند.
یک مقدار استوکاستیک بالا نشان دهنده ی آن است که روند دارای یک مومنتوم قوی می باشد نه اینکه در حالت Overbought یا اشباع خرید است.
سیگنال های اندیکاتور استوکاستیک
قصد داریم رایج ترین سیگنال ها و همچنین روش هایی که تریدرها از اندیکاتور استوکاستیک استفاده می کنند را ارائه دهیم.
- معاملات مبتنی بر بریک اوت (Breakout Trading)
زمانی که مشاهده می کنید استوکاستیک به طور ناگهانی در یک جهت شتاب می گیرد و دو باند (band) آن در حال گسترش هستند، شرایطی پیش می آید که آغازگر یک روند جدید است. در این حالت شما می توانید حتی یک دامنه یا رنج از مسیرهای کناری نیز پیدا کنید.
- دنبال کننده ی روند (Trend Following)
تا زمانی که اندیکاتور استوکاستیک در یک جهت کاملاً متقاطع قرار بگیرد ، نشان دهنده ی آن است که روند همچنان اعتبار خود را دارد.
- روندهای قوی (Strong Trends)
زمانی که استوکاستیک در منطقه ی اشباع خرید / اشباع فروش (Oversold /Overbought) قرار بگیرد. با روند مبارزه نکنید لذا سعی کنید هم روند و هم معاملات خود را به بهترین نحو حفظ کنید.
- معکوس یا بازگشت روند (Trend Reversal)
زمانی که استوکاستیک در حال تغییر جهت است، و مناطق اشباع خرید / اشباع فروش را ترک می کند، می تواند یک روند معکوس یا برگشت پذیر را پیش بینی کند. البته در این حالت ما می توانیم اندیکاتور استوکاستیک را با یک میانگین متحرک یا خط روند ترکیب کنیم.
نکته ی مهم : زمانی که به دنبال یک وارونگی صعودی (Bullish Reversal) هستیم باید ببینیم که خط سبز استوکاستیک از خط قرمز بالاتر رفته و همچنین منطقه اشباع خرید – اشباع فروش را نیز ترک کرده است.
- واگرایی یا دیورژانس (Divergence)
مانند هر اندیکاتور مومنتوم، واگرایی نیز به نوبه ی خود می تواند یک سیگنال بسیار مهم برای نشان دادن بازگشت های احتمالی روند و یا حداقل پایان روند باشند.
ترکیب اندیکاتور استوکاستیک با ابزارهای دیگر
شما نباید از اندیکاتور استوکاستیک به تنهایی استفاده کنید ،لذا جهت افزایش کیفیت معاملات خود می توانید آن را با این سه ابزار ترکیب کنید.
- میانگین متحرک (Moving Average)
میانگین متحرک ها ابزارهای فوق العاده ای هستند که می توانند به عنوان یک فیلتر برای سیگنال های باشند. لذا همواره در جهت میانگین های متحرک ،معاملات خود را انجام دهید، و تا زمانی که قیمت ها بالاتر از میانگین متحرک هستند، تنها به دنبال بازه های زمانی طولانی مدت باشید و بالعکس.
- اشکال قیمتی (Price Formation)
به عنوان یک تریدر شما باید همواره به دنبال اشکالی مانند گُوِه (wedge) ، مثلث و یا مستطیل باشید. زمانی که قیمت از طریق یک استوکاستیک شتاب دهنده چنین اشکالی را break می کند ، می تواند به طور بالقوه یک breakout موفقیت آمیز را ارائه دهد.
- خط روند (Trendline)
به ویژه واگرایی یا دیورژانس استوکاستیک (Stochastic Divergence) ، یا معکوس استوکاستیک (Stochastic Reversal) می توانند به خوبی با خط روند معامله شوند. شما باید یک روند ثابت همراه با یک خط روند معتبر بیابید و سپس منتظر باشید تا قیمت با تأیید استوکاستیک شما شکسته شود.